[Review ĐỦ]
Phải thốt lên rằng "Hello World" là 1 cuốn sách có dáng vẻ đánh lừa người đọc nhất tôi biết. Tưởng chừng đây lại là 1 trong những cuốn sách thương mại về chủ đề Trí tuệ nhân tạo quá hot hiện nay hoặc quá kỹ thuật hoặc quá mang tính rao rảng về cuộc chiến giữa người và máy. Nhưng không, "Hello World" sẽ khiến bạn dù ở mức độ nào của chuyên môn cũng sẽ có 1 cái nhìn rất chân thực, rất chuẩn chỉnh về bước tiến thực của AI trong các lĩnh vực của đời sống, nhìn thẳng vào vấn đề của công thức, thuật toán, số liệu và triết lý đằng sau đó. Có lẽ là 1 trong những cuốn sách hay nhất về chủ đề này tới nay tôi biết.
(Credit: Ảnh của Read More Science)
Hannah Fry là PGS Toán học tại ĐH UCL, London. Cô là 1 trong những nhà toán học trẻ tuổi với nhiều đóng góp cho việc mang toán học khô khan đến gần với mọi người qua những series truyền hình BBC, dùng toán học để giải thích hiện tượng, tính khả thi và cách hoạt động của thuật toán ghép đôi, sự may mắn, truy tìm tội phạm... Là 1 người có khả năng truyền đạt ý tưởng rất rõ ràng và đơn giản, Hannah Fry đã dẫn dắt người đọc từng bước qua từng câu hỏi tiếp nối nhau để giải thích 1 lĩnh vực tiến bộ của AI.
Cuốn sách tuy chia làm 7 chương (ko tính mở đầu và kết luận) nhưng nên hiểu theo 2 phần lớn. Phần 1 gồm chương 1 (Power) và chương 2 (Data) giải thích 2 yếu tố làm nên tranh cãi lớn nhất trong việc áp dụng AI trong công việc và đời sống. Phần 2 gồm chương 3 đến 7 nói về các mảng chính mà AI phát triển và được áp dụng trong cuộc sống: Pháp luật, Y tế, Ô tô, Tội Phạm và Nghệ Thuật. Tuy tiêu đề mỗi chương có vẻ không nhiều bất ngờ nếu bạn đã đọc sách ở chủ đề này, bạn sẽ bất ngờ với những lựa chọn về case study và cách dẫn dắt của Hannah Fry.
Ở mỗi mảng, mỗi chương bắt đầu bằng 1 câu chuyện hấp dẫn, chỉ 1-2 trang khiến người đọc ngẫm nghĩ , sau đó tác giả đặt câu hỏi: "Câu chuyện này cho chúng ta thấy vấn đề (hoặc thế mạnh) của AI. Vậy cách hoạt động của thuật toán đằng sau đó như thế nào? Bắt đầu từ đâu". Sau giải thích gọn gàng, tác giả lại hỏi "Vậy thuật toán này làm được gì mà con người không làm được?" rồi tới "Vậy vấn đề có thể phát sinh từ đâu? Hoặc Tại sao thuật toán này chưa hoàn hảo (hoặc khó có thể hoàn hảo, công bằng được)?". Tác giả kết mỗi trang bằng những suy luận triết lý được hỗ trợ bằng những bằng chứng khoa học trước đó : "Nếu như trên, con người cần suy nghĩ gì khi thiết kế hay ứng dụng thuật toán này? Mục đích chính của thuật toán này liệu có cần phải suy nghĩ lại ko?".
Qua "Hello World", bạn có thể tự tin đàm đạo về AI: về căn bản toán học và thống kê được sử dụng, về cây quyết định, về thiết kế thuật toán, về cách căn bản máy học qua dữ liệu. Bạn sẽ ngẫm nghĩ hơn cách mình cho đi thông tin và tiếp nhận thông tin, cách mình không thần thánh hoá cũng không thờ ơ với phát triển công nghệ.
Là 1 nhà toán học nhưng phân tích triết học của Hannah Fry rất chắc chắn và đúng đắn. Mình rất kết những câu này:
"It may well be that, in the end, we decide that there should be some limits to the algorithm's reach. That some things should not be analysed and calculated.... there are some things that lie beyond the scope of the dispassionate machine." (page 205)
"By questioning their decisions, scrutinising their motives, acknowledging our emotion; demanding to know who stands to benefit; holding them accountable for their mistakes, and refusing to become complacent....In the age of the algorithm, humans have never been more important" (page 240)
Tôi cảm thấy đọc mỗi chương "Hello World" nhẹ nhàng, pha chút hài hước, liền mạch như 1 câu chuyện, mỗi lần đọc là hết 1 chương thì mới thấy đã. Hy vọng bạn cũng sẽ cảm thấy thích thú với 1 cuốn sách hay như vậy.
PS: Sau cuốn này, mình đã thành fan của Hannah Fry luôn. Rất mong chờ cuốn tiếp theo của cô ý.
Mua sách tại ĐÂY