[Review sách]
1 trong những cuốn sách gối đầu, không thể không đọc có thể nói phải kể đến 'The Republic' của Plato (TV - 'Cộng hoà') được viết trong khoảng năm 375 TCN. The Republic là 1 trong những sách triết học thuộc dạng dễ đọc (nhất là sau khi được dịch từ tiếng Hy Lạp sang tiếng Anh) vì ngôn ngữ Plato sử dụng dành do số đông và được viết dưới dạng đối thoại của Socrates về công lý và 'a just man'. Tuy nhiên, không phải ai cũng muốn và có thể nghiền ngẫm tác phẩm kinh điển này. Thế nên, GS Angie Hobbs (GS Triết học, ĐH Sheffield, UK) đã viết lại những tranh luận căn bản trong cuốn sách này trong 52 trang giấy.
(Ghi chú: 'a just man' có nơi dịch là 'con người công chính' nhưng cá nhân tôi chưa thấy đúng với nghĩa của bản gốc nên tạm thời dùng tiếng Anh.)
Plato's Republic là cuốn sách nằm trong Series 117 - The Ladybird Expert Book của NXB Ladybird Books tụ họp những chuyên gia trong từng lĩnh vực, viết súc tích về 1 chuyên ngành hoặc 1 tác phẩm kinh điển trong ngành, dành cho người lớn khi muốn tìm hiểu nhanh chóng 1 chủ đề nào đó. Series 117 có thể được so sánh với tuyển tập Very Short Introductions của NXB ĐH Oxford. Tuy nhiên, Series 117 hiện tại chỉ mới có 32 cuốn, ít hơn con số 651 của Very Short Introductions và không chia nhỏ vào nhiều lĩnh vực cũng như ngắn hơn, chung chung hơn nhiều. Mỗi cuốn tron Series 117 có đúng 56 trang nhưng 1/2 là trang hình ảnh minh hoạ. Thế nên việc các chuyên gia phải viết cực ngắn gọn mà vẫn đủ cái cần nói lại gây khó cho người viết và đôi lúc hụt hẫng cho người đọc.
Sau khi so sánh 1 số cuốn trong Series 117, tôi nhận thấy Plato's Republic đã không gây thất vọng. Angie Hobbs đã chắt lọc những tranh luận yếu điểm của Plato (qua giọng của Socrates) như: Philosopher-King (Vị vua triết gia), Justice for society and for individuals (công lý cho xã hội và cho cá nhân), 3 classes: Rulers, Auxillaries and Producers (3 tầng lớp trong xã hội: người cầm quyền, người hỗ trợ và người sản xuất), vai trò của phụ nữ, giáo dục, ideal forms (hình thái lý tưởng), các hệ thống chính trị căn bản... Hobbs không chỉ tóm tắt dễ hiểu và chuẩn xác mà còn nhận xét, so sánh với kiến thức hiện đại ở cuối mỗi trang để người đọc kết nối.
Đương nhiên, đọc cuốn sách này chỉ giúp bạn hiểu 1 chút chút về siêu phẩm của Plato và bạn vẫn nên đọc toàn bộ tác phẩm. Thế nhưng tôi nhận thấy giá trị của cuốn sách này cho những người ít thời gian, thích tìm hiểu nhiều mảng khác nhau, hay sinh viên mới bắt đầu đọc triết, hoặc những người gặp rào cản ngôn ngữ. Bonus thêm là sách in bìa cứng, hình ảnh đẹp.
Mua sách tại ĐÂY
Chú thích: Phía sau là bản thảo vẽ tay (sketch) của Raphael - The Heads and Hands of Two Apostles (ca. 1519-20) (TV - "Đầu và tay của hai sứ đồ" (khoảng năm 1519-20))